Autor: prof. dr. Sedad Bešlija

Sažetak: U radu[1] se na osnovu relevantnih arhivskih izvora i stručne literature donose podaci o Imotskom kadiluku tokom 17. stoljeća. Navedeni kadiluk bio je jedan od 16 kadiluka Hercegovačkog sandžaka u tom periodu. Nakon administrativno-upravne podjele i imena imotskih kadija i naiba, rad sadrži podatke o imotskim fortifikacijama, tj. dvjema najznačajnijim tvrđavama – Topani i Zadvarju te imotskim kulama. Zatim se govori o Bazani – glavnom stambenom mjestu Imotskog i konfesionalnim prilikama na tom području u 17. stoljeću. Zadnji dio rada odnosi se na događaje, položaj i ulogu kadiluka tokom dva najduža rata navedenog stoljeća, Kandijskom i Morejskom ratu.

Nakon restauracije, solarni sat na zidu džamije hadži Memije Hadžiomerovića u mostarskoj mahali Cernica, u subotu 31. 10. pred podne namaz, kratkom svečanosti predstavljen je široj društvenoj zajednici. Radi se o iznimno raritetnoj kulturno-historijskoj vrijednosti, budući da je do sada našoj naučnoj javnosti bio poznat jedino solarni sat na Hadži Ali begovoj džamiji u Travniku. Obrise solarnog sata prepoznao je imam ove džamije Enver ef. Husnić, nakon čega su u Medžlisu Islamske zajednice (IZ-e) Mostar angažirali stručnjake iz Zemaljskog muzeja u Sarajevu da obave temeljite restauratorske radove.

Autor: prof. dr. Ismet Bušatlić

Sažetak: U ovom radu prikazani su životi i djela istaknutih članova trebinjske ulemanske porodice Cvijetić u 19. i 20. stoljeću. Kroz četiri generacije istaknutih članova ove porodice data je slika prilika i neprilika u jugoistočnoj Hercegovini  u posljednjim decenijama osmanske vlasti na ovim prostorima. Radeći kao muderrisi, kadije, muftije i vojni imami bili su neposredni  učesnici i živi svjedoci burnih događaja koji su pratili agoniju osmanske vlasti kojoj se kraj naslućivao i bili nagovještaj nove realnosti s kojom se nisu mogli pomiriti. Pojedinačne tragične i krvave sudbine pojedinaca iz pet generacija ove porodice u radu su prvi put objedinjene.

Autor: mr. Salem Dedović, muftija mostarski   

Sažetak: Rad se bavi historijatom i ulogom najstarijih odgojno-obrazovnih ustanova u Mostaru ustanovljenih kao vakuf hadži Muhamed-bega, poznatijeg kao Karađoz-beg, u vjerskom i obrazovnom  životu Grada i njegovoj kulturnoj historiji. Riječ je o Karađoz-begovoj medresi, njegovome mektebu i istoimenoj biblioteci koje su utemeljene 1557. godine, a njihova valjana šerijatska legalizacija na sudu u Mostaru putem vakufnamā izvršena je u februaru 1570. godine.

Autor: prof. sc. Faruk Taslidža

Sažetak: U radu se ukazuje na različite vrste stradanja hercegovačkih muslimana (Bošnjaka), koja su obilježje dugih osmansko-mletačkih ratova tokom XVII stoljeća. Ta su stradanja u dosadašnjoj literaturi  uglavnom  zanemarivana, iako su imala bitan utjecaj na demografski i svaki drugi razvoj spomenutog naroda. Također, u radu je dat osvrt na osmanske teritorijalne gubitke u Hercegovačkom sandžaku, koji su redovno praćeni prisilnim seobama muslimanskog (bošnjačkog) stanovništva, odnosno, sužavanjem njegovog životnog prostora.

Medrese su bile srednje i više škole u kojima se stjecalo vjersko i šerijatsko pravno znanje i poznavanje orijentalnih jezika. Građene su, kao i mektebi, na inicijativu pojedinaca kao njihovi vakufi (zadužbine), pa su vakufname najvažniji dokumenti koji i daju podatke o medresama.